Bezpieczne nosidła ergonomiczne okiem fizjoterapeuty

Temat nosideł bywa kontrowersyjny, zarówno wśród fizjoterapeutów, jak i w świecie doradców noszenia i praktyków noszenia w chuście. Wynika to z różnego poziomu wiedzy i doświadczenia, ale również z dynamicznie zmieniającej się oferty producentów.

Kilka lat temu konstrukcja nosideł praktycznie dyskwalifikowała noszenie w nich niemowląt niepotrafiących samodzielnie siadać. Wprowadzone w ostatnich latach rozwiązania otwierają pole do dyskusji. Czy nosić dziecko, które nie siada (jeśli dziecko samodzielnie siada to nie trzeba się zastanawiać, tylko nosić już w pozycji pionowej)? Jak nosić w pierwszym roku życia dziecka? Jak ciało rodzica wpływa na noszenie dziecka i jego odpowiednią pozycję? Okazuje się, że niesiedzący niemowlak może w nosidle całkiem dobrze się ułożyć. 

Chusta tkana a nosidło ergonomiczne

W chustę tkaną (chusta elastyczna lub chusty tkane) można zawiązać już noworodka. Nosić można w różnych pozycjach -na brzuchu, boku lub plecach rodzica. Bezpieczne wiązania już od pierwszych dni życia dziecka to kangurek i kieszonka oraz - najczęściej kiedy rodzic nabierze wprawy, w pierwszych miesiącach życia - również plecak prosty, który daje komfort. Te wiązania umożliwiają maluchowi prawidłowe ustawienie swojego ciała tak, aby zachowane były naturalne krzywizny kręgosłupa i podwinięcie miednicy.

Porównanie - dziecko w chuście tkanej oraz w nosidle ergonomicznym.

Chusta czy nosidełko? Fizjoterapeuta radzi

Z kolei w nosidle z założenia dziecko przyjmuje pozycję siedzącą. Wynika to z budowy panelu, obecności pasa biodrowego i pasów naramiennych. Siedząc w nosidle, dziecko ma w biodrach większe odwiedzenie niż w chuście (nieco szersza „żabka”), co powoduje zwiększenie się lordozy lędźwiowej (która jest jeszcze niewykształcona u maluchów w pierwszym półroczu życia).

Optymalnie jest, jeśli przechodzimy z chusty na nosidło w momencie, kiedy dziecko potrafi samodzielnie przyjąć pozycję siedzącą. Prawidłowa pozycja dziecka jest zachowana dzięki temu, że szerokość panelu jest dostosowana do wielkości dziecka. Warto więc pozwolić dziecku samodzielnie usiąść i dopiero wtedy zacząć przygodę z nosidełkami.

Cechy dobrego i bezpiecznego nosidła do noszenia dzieci

Przede wszystkim skupiamy się na możliwości przyjęcia prawidłowej pozycji w pierwszych miesiącach życia dziecka. Panel, na którym dziecko siedzi powinien sięgać od kolanka do kolanka, tak, by nóżki malucha nie wisiały, a na wysokość dochodzić do karku maluszka. Materiał powinien być miękki i elastyczny na tyle, by umożliwić dziecku zachowanie krzywizn kręgosłupa. 

Po stronie ciała rodzica przede wszystkim skupiamy się na komforcie noszenia w nosidełku ergonomicznym. Zwracamy uwagę czy nie uwierają klamry, czy możemy w łatwy sposób założyć samodzielnie nosidło z przodu, bądź na plecach, jeśli jest już taka potrzeba. Patrzymy czy możemy nosidełko do noszenia dzieci samodzielnie wyregulować tak, żeby nam było wygodnie.

Warto też zaznaczyć, że często nosidła z dzieckiem inaczej układają się noszone z przodu i inaczej z tyłu (jak również inaczej na różnych osobach, inaczej na kobietach i mężczyznach). Można powiedzieć, że nosidło jest ergonomiczne, jeśli umożliwia zarówno dziecku jak i rodzicowi prawidłowe ułożenie ciała.

Więcej o cechach dobrego nosidełka ergonomicznego do noszenia dzieci pisałyśmy już tutaj. 

Nosidło czy wisiadło - czego NIE polecamy

Warto również poruszyć kwestię typu nosidła ergonomicznego, które będzie nieodpowiednie dla każdego dziecka. Doradcy noszenia i fizjoterapeuci wkładają bardzo wiele pracy w jasne określenie, jaka pozycja jest prawidłowa dla dziecka, jednakże nadal wielu producentów wypuszcza na rynek produkty, których konstrukcja pozostawia wiele do życzenia. Co gorsza w opisie tych “wisiadeł” do noszenia dzieci podaje się, że mogą w nim być noszone nawet małe niemowlęta i że ta pozycja jest bezpieczna, również w stawach biodrowych.

Jakie zatem właściwości ma „wisiadło” (nieprawidłowo skonstruowane nosidło)?

Wąski panel nosidła (materiał pod pupą dziecka), przez który nogi dziecka wiszą, są zawieszone na jego kroczu (takie ustawienie nóżki dziecka sprawia, że biodra nie mają optymalnej pozycji do rozwoju).

Często występujący sztywny materiał podpierający plecy dziecka, który wymusza konkretne (najczęściej płaskie) ustawienie kręgosłupa, nie uwzględniając jego naturalnych krzywizn.

Opcjonalny dobudowany panel podtrzymujący główkę - jest to element, na który często dają się „nabrać” rodzice noworodków i małych niemowląt, które nie trzymają jeszcze głowy. Można usłyszeć, że taki sztywny rodzaj zagłówka stabilizuje główkę dziecka, które nie potrafi jeszcze jej samodzielnie trzymać. Jednak podparcie takim twardym materiałem zazwyczaj stymuluje prostowniki (mięśnie znajdujące się z tyłu głowy i pleców dziecka) do odginania się i jest powodem prezentowania nieprawidłowych wzorców ruchowych. 

Możliwość noszenia dziecka przodem do świata. Mimo kuszącej szansy zainteresowania dziecka otaczającą nas rzeczywistością, nie ma możliwości, żeby "przyczepić" dziecko przed sobą tak, żeby jego pozycja była prawidłowa i fizjologiczna. Jeśli maluch jest ciekawski, odgina się przy wiązaniu z przodu i chce oglądać świat, to być może jest to moment, żeby zacząć nosić go na swoich plecach. 

Nosidło miękkie, ergonomiczne: klamrowe, wiązane, hybrydowe? Jakie wybrać?

Nosidła, w przeciwieństwie do chust tkanych, nie są uniwersalne dla każdego. Zazwyczaj producenci zaznaczają, że nosidło jest dla małych dzieci – baby, bądź dla większych przedszkolaków – toddler. 

Ze względu na różną budowę osoby noszącej jak i malucha każdemu mogą pasować nieco inne modele. Dlatego tak ważne jest, aby nosidła mierzyć stacjonarnie, z możliwością odpowiedniego dopasowania do pary rodzic - dziecko.

Więcej o różnych rodzajach nosideł ergonomicznych do noszenia dzieci pisaliśmy już tutaj. 

Noszenie dziecka w nosidle klamrowym

Najbardziej popularnym wariantem jest nosidło klamrowe – mające pas biodrowy i pasy naramienne zapinane na klamrę. Ten typ jest najczęściej wybierany przez rodziców ze względu na szybkość zakładania. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że pasy naramienne są tam wszyte mniej więcej w połowie panelu na pleckach malucha. Ma to wpływ na kształt kręgosłupa dziecka, ponieważ to właśnie wszycie powoduje delikatne przyciśnięcie dziecka do noszącego – dziecko jest bardziej „rozpłaszczone”. Stanowi to z pewnością większy komfort noszenia dla rodzica – bliższy środek ciężkości oznacza mniej wysiłku podczas noszenia.

Nosidełka klamrowe do noszenia dzieci dostępne w CarryLove.pl znajdziesz tutaj. 

Mei Tai – nosidło wiązane

Pewnym połączeniem wiązanej chusty i nosidła jest Mei Tai – nie ma w nim klamry, zarówno pasy biodrowe jak i naramienne wiąże się samodzielnie. Może to być dobre rozwiązanie dla osób noszących swoje maluchy z przodu, jednak ten typ nosidła dość trudno jest założyć samodzielnie na plecy (i jednocześnie prawidłowo zawiązać i dociągnąć później pas biodrowy).

Nosidełka wiązane do noszenia dzieci dostępne w CarryLove.pl znajdziesz tutaj. 

Nosidło hybrydowe – pas biodrowy z klamrą, pasy naramienne wiązane

Nosidła hybrydowe stanowią odpowiedź producentów m.in. na potrzeby rodziców, którzy chcieliby wiązać wcześniej dzieci, które samodzielnie jeszcze nie siadają. Dzięki systemowi wiązania pasów naramiennych poły można przeprowadzić wzdłuż ciała dziecka, co daje dodatkową stabilizację. Co więcej, w Mei Tai oraz w hybrydach pasy naramienne prowadzone są pod pupą dziecka i tam wiązane, co też umożliwia większe zaokrąglenie pleców w porównaniu do nosideł klamrowych.

Nosidełka hybrydowe do noszenia dzieci dostępne w CarryLove.pl znajdziesz tutaj. 

A co z nosidłem turystycznym?

Kolejną alternatywą dla rodzica jest nosidło turystyczne. Charakteryzuje się ono obecnością stelaża, który oddziela dziecko od bezpośredniego kontaktu z rodzicem. Dziecko w środku siedzi, podpierając się nogami na specjalnych podpórkach (nie poleca się korzystać z modeli, w których nogi dziecku wiszą). 

Kiedy przydają się nosidła stelażowe / nosidła górskie?

Takie rozwiązanie może być korzystne przy wycieczkach w wymagających warunkach atmosferycznych – w upały albo zimą. Nie pojawia się wówczas problem ubioru dziecka, spoconych pleców rodzica i przewiania na postojach. Warto jednak zauważyć, że konstrukcja nosideł turystycznych wymaga od dziecka bardzo dobrej kontroli postawy.

Tak przenoszone dziecko musi wykazać się umiejętnością siedzenia, ale również potrzebuje dobrych mechanizmów amortyzacyjnych. Stelaż, znajdujący się dalej od środka ciężkości rodzica, zwyczajnie bardziej się kołysze i trzęsie. Dlatego nosidła turystyczne poleca się dzieciom większym, już chodzącym.

Więcej o nosidełkach stelażowych do noszenia starszych dzieci pisałyśmy już tutaj.

Modele, które można wypożyczyć i kupić w CarryLove.pl znajdziesz tu. 

Dobór odpowiedniego nosidła dla siebie i dziecka?

Które nosidełko do noszenia dzieci jest najlepsze? Nie jest to proste pytanie i zależy od bardzo wielu czynników. Przede wszystkim trzeba wziąć pod uwagę potrzeby noszącego. Patrzeć trzeba również na stopień rozwoju dziecka. Czasami trzeba wybrać kompromis między tym, co jest idealne dla dziecka, a możliwościami noszącego. Dlatego warto skonsultować się z doradcą noszenia, mającym doświadczenie w dopasowywaniu nosideł, poprzymierzać, wyregulować z nim ustawienia, jak również testować różne modele i rozwiązania - komfort noszenia jest rzeczą bardzo indywidualną.

Przymierz nosidełko zanim kupisz

Takie przymiarki nosidłowe w CarryLove.pl otwierają rodzicom oczy na możliwości, o których wcześniej w ogóle nie myśleli. Co ważne, nosidełko ergonomiczne dla dziecka można dobrać osobiście, w sklepie w Warszawie lub on line. 

Jeśli chcemy używać nosidła dla dzieci niesiadających, bądź z wyzwaniami rozwojowymi - warto skonsultować się z kompetentnym fizjoterapeutą. Czy zatem błędem jest umieszczanie niesiadającego dziecka w nosidle? Odpowiedź brzmi - to zależy. 

Gdy nie można chustować

Czasami maluch ma na tyle duże problemy rozwojowe, a opiekun nie radzi sobie z chustą, że dobrze dobrane nosidło może być odpowiednią opcją w danej sytuacji. Bywa nawet, że w skomplikowanych przypadkach (np. rodzic na wózku inwalidzkim) dobieramy małe i zgrabne nosidło już dla noworodka. Zawsze jest to kwestia wyboru i kompromisu. Bywa, że dobrze dobrane nosidło zapewnia poczucie bezpieczeństwa i lepszą pozycję niż ta na rękach rodzica albo w źle zawiązanej chuście.

* * *

Hanna Krześniak - fizjoterapeuta, doradca chustonoszenia, żona i mama. Miłośniczka gór, pływania i biegania.

W pracy duży nacisk kładzie na edukację i świadomość pacjentów. Często wykorzystuje elementy dnia codziennego jako ćwiczenia, kształtując prawidłowe nawyki. Specjalizuje się w stopach - fundamencie prawidłowej postawy. Oprócz pracy klinicznej zajmuje się działalnością naukową (konferencje, prace naukowe, wykłady edukacyjne).

Od czasów pandemii prowadzi stronę na Facebooku i profil na Instagramie, które powstały jako odpowiedź na pytania przesyłane przez pacjentów.